Debata "krakoska" | Critical Thinking Research Lab

Debata „krakoska”

Debata krakoska (pisownia regionalna) to model debaty opracowany przez badaczy z Uniwersytetu Ignatianum w Krakowie: dr. Jakuba Prusia i prof. UIK Piotra Sikorę. Format ten, w odróżnieniu od debat kompetytywnych (np. oksfordzkiej czy parlamentarnej) oparty jest na kooperacji przeciwnych sobie stron, a celem debaty jest przyrost wiedzy (tzw. zysk poznawczy) zarówno debatujących, jak i słuchających.

Model debaty krakoskiej został opracowany po ponad pięcioletnim badaniu pilotazowym prowadzonych na setkach uczniów i studentów w Polsce i Europie. Opracowanie naukowe wraz z teoretycznymi podstawami debaty można znaleźć w:

Pruś, Jakub, Piotr Sikora. 2023. “The Dialectical Principle of Charity: A Procedure for a Critical Discussion.” Argumentation. https://doi.org/10.1007/s10503-023-09615-8.

Pruś, Jakub, Piotr Sikora. 2025. “Cracovian Debate: Cooperative Debate Format Based on the Dialectical Principle of Charity.” TOPOI (tba).

CTRL oferuje szkolenia dla nauczycieli (i nie tylko) z debaty krakoskiej – szczególnie pod kątem przygotowania się do zorganizowania takiej debaty na zajęciach. Jednak szkolenie to nie jest konieczne – zachęcamy do zapoznania się z dwoma materiałami, które przygotują Państwa do przeprowadzenia tej debaty w szkole lub na uczelni:

Webinar o teoretycznych podstawach debaty krakoskiej, potrzebie kooperacji i problemach debat kompetytywnych

Pierwsza w historii publiczna debata krakoska, w której udział wzięli dr hab. Piotr Sikora, prof. UIK i dr Tomasz Dekert: “Czy wszystkie religie są równie prawdziwie?”

Debata ma zarówno wymiar edukacyjny – uczy rzetelnie dyskutować – jak i poznawczy, dlatego idealnie nadaje się zarówno do przeprowadzenia podczas zajęć, jak i do pogłębionej i uczciwej dyskusji na ważny temat.

Zachęcamy nauczycieli i wykładowców do przeprowadzenia debaty w swojej szkole lub uczelni. Poniżej załączamy materiały przydatne do przeprowadzenia debaty krakoskiej ze studentami lub uczniami:

1. Kwestionariusz debaty krakoskiej (do zmierzenia zysku poznawczego – moża to również zrobić przez QR kod i formularz)
2. Skrótowy plan debaty krakoskiej (warto go udostępnić zespołom przygotowującym się do debaty)
3. Lista możliwych tez do debatowania (gwoli inspiracji).